Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), αποτελεί μια από τις πιο συχνές νευροβιολογικές διαταραχές κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας μέχρι την ενήλικη ζωή. Κάνει την εμφάνιση της στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού, υπέρ των αγοριών. Πολλοί υποστηρίζουν όμως ότι η συχνότητα εμφάνισης της είναι η ίδια εξίσου και στα δυο φύλα, με τη διαφοροποίηση ότι τα κορίτσια πολλές φορές δεν είναι υπερκινητικά και μπορούν να διαχειρίζονται καλύτερα τη διαταραχή τους.
Παρόλο που αποτελεί συχνή η εμφάνιση της, εν τούτης η κατανόηση της δεν είναι εφικτή από τις κοινωνικές ομάδες.
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ γίνονται αντιληπτά στην ηλικία 3 και 7 χρόνων. Η εμφάνιση της γίνεται πιο αντιληπτή, με την ένταξη των παιδιών στο σχολείο, λόγω των αυξημένων απαιτήσεων που χρειάζονται τα παιδιά όσο αφορά τη συγκέντρωση προσοχής, την οργάνωση αλλά και τη συμμόρφωση με τους κανόνες.
Τα κύρια συμπτώματα της ΔΕΠΥ, που παρουσιάζονται είναι η διάσπαση προσοχής, η παρορμητικότητα αλλά και η υπερκινητικότητα, όπου επειδή θεωρούνται πολύ κοινά κατά την παιδική ηλικία, με αποτέλεσμα η διάγνωση σε πολλές περιπτώσεις να μην γίνεται αντιληπτή. Τα προβλήματα που προκαλεί η ΔΕΠΥ τόσο στη συμπεριφορά αλλά και στην κοινωνική προσαρμογή και στη σχολική απόδοση, οφείλονται και σε άλλες καταστάσεις.
Συγκεκριμένα, η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα διακρίνεται σε τρεις βασικούς τύπους:
Α. Απρόσεκτος Τύπος
- Συχνά αποτυγχάνει να συγκεντρώσει την προσoχή σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας σε σχολικές εργασίες, τη δουλειά ή άλλες δραστηριότητες.
- Συχνά δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή σε έργα ή δραστηριότητες παιχνιδιού.
- Συχνά φαίνεται ότι δεν ακούει όταν του απευθύνεται ο λόγος.
- Συχνά δεν ακολουθεί μέχρι τέλους οδηγίες και αποτυγχάνει να διεκπεραιώσει σχολικές εργασίες ή άλλα καθήκοντα που του ανατίθενται στην τάξη ή στο σπίτι.
- Συχνά δυσκολεύεται να οργανώσει δουλειές και δραστηριότητες.
- Συχνά αποφεύγει, αποστρέφεται ή δείχνει απροθυμία να εμπλακεί σε έργα που απαιτούν σταθερή και διαρκή πνευματική προσπάθεια.
- Συχνά χάνει αντικείμενα απαραίτητα για εργασίες ή δραστηριότητες.
- Συχνά διασπάται πολύ εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα.
- Συχνά ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες.
Β. Υπερκινητικός Τύπος
- Συχνά κινεί νευρικά τα χέρια και τα πόδια ή στριφογυρίζει στη θέση του.
- Συχνά σηκώνεται από τη θέση του μέσα στην τάξη ή σε άλλες περιστάσεις στις οποίες επιβάλλεται να παραμείνει καθισμένο.
- Συχνά τρέχει ή σκαρφαλώνει με τρόπο που δεν ταιριάζει σε χώρους ή περιστάσεις.
- Συχνά δυσκολεύεται να παίζει ή να συμμετέχει ήσυχα σε δραστηριότητες στον ελεύθερο του χρόνο.
- Συχνά βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και ενεργεί σαν «κινούμενη μηχανή».
- Συχνά μιλά πολύ και ακατάπαυστα.
Γ. Παρορμητικός Τύπος
- Συχνά απαντά απερίσκεπτα πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση.
- Συχνά δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του.
- Συχνά διακόπτει ή παρεμβαίνει σε συζητήσεις-δράσεις των άλλων.
Χαρακτηριστικά που τη συνοδεύουν
- Συναισθηματική αστάθεια
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Αναβλητικότητα
- Βαριέται εύκολα
- Συχνή απογοήτευση
Για να διαγνωστεί ένα παιδί με ΔΕΠΥ θα πρέπει να εμφανίζει 6 ή περισσότερα κριτήρια από κάθε κατηγορία για περισσότερους από 6 μήνες, και κάποια από αυτά να είναι παρόντα πριν την ηλικία των 7 ετών. Η ύπαρξη των συμπτωμάτων αυτών έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της λειτουργικότητας του παιδιού τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο.
Πηγή
